Teken

Vaak ongemerkt, maar niet altijd onschuldig

Een teek lijkt op een plat spinnetje. Teken komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Daar leven ze in hoog gras en tussen bladeren. Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Teken kunnen namelijk besmet zijn met de lymebacterie en de ziekte van Lyme overdragen. 

Hoe is een teek te herkennen? 

Een teek is erg klein, slechts 1 tot 3 millimeter. Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt. 

Waar komen teken voor? 

Teken komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Ze zitten vooral in hoog gras of tussen dode bladeren, het liefst bij bomen of struiken. Van daaruit stappen ze over op passerende dieren, maar ook op mensen. Teken vallen niet uit bomen. 

Wanneer komen teken voor? 

Teken zijn er het hele jaar door. Zodra de temperatuur boven de 7°C komt, kunnen ze actief worden. De meeste mensen worden gebeten in de periode van maart t/m oktober. 

Tekenbeten

Teken zitten vooral in hoog schaduwrijk gras en dode bladeren bij bomen en struiken. Controleer daarom op tekenbeten als je zulke plekken hebt bezocht. Mensen die veel in aanraking komen met teken wordt aangeraden zichzelf extra te beschermen door de volgende maatregelen te nemen: 

• Blijf zoveel mogelijk op de paden en vermijd dichte begroeiing en struikgewas. 
• Draag dichte schoenen, lange mouwen en een lange broek. Stop broekspijpen in uw sokken. Op lichte kleding zijn teken beter te zien. 

• Draag kleding die is geïmpregneerd met het insectenwerend middel Permetrine of spuit uw kleding in met een insectenwerend middel dat DEET diethyltoluamide  bevat. 
• Smeer de onbedekte huid in met een middel dat DEET bevat. 

Deze tips bieden geen garantie dat je geen tekenbeet oploopt. Het blijft belangrijk om jezelf te controleren nadat je in het groen bent geweest.  

Hoe controleer ik op tekenbeten? 

Ben je op een plaats geweest waar teken voorkomen? Controleer jezelf op tekenbeten. Een teek heeft voorkeur voor bepaalde plaatsen op het lichaam, zoals liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, de randen van uw ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Gebruik zo nodig een spiegel en een vergrootglas. Controleer ook je kleding. Kleding met teken kun je minimaal 30 minuten op 60ºC wassen of de kleding na het wassen in de wasdroger stoppen. Dan gaan teken dood. 

Wat moet ik doen als ik een tekenbeet heb? 

Haal een teek zo snel mogelijk weg! Hoe langer de teek in je huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt. Gebruik geen alcohol, jodium, olie, zeep of andere middelen vóórdat je de teek verwijdert. 

Verwijder de teek met een tekenpas of puntig pincet. Ontsmet pas daarna het beetwondje met 70% alcohol of jodium. Schrijf de datum en de plaats op het lichaam waar je gebeten bent op. 

Waar moet ik op letten na een tekenbeet? 

De ziekte van Lyme kan zich uiten in de volgende klachten: 

• Een verkleuring van de huid op de plek van de tekenbeet, die groter wordt. Deze kan tot 3 maanden na een tekenbeet verschijnen. 
• Koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet.  
• Soms kunnen gewrichtsklachten, huidklachten, zenuwklachten of hartklachten ontstaan. Dat kan gebeuren als de vroege klachten van de ziekte van Lyme niet behandeld zijn met antibiotica. Maar deze klachten zijn soms ook een eerste uiting van de ziekte. 
• Zowel de vroege als de latere stadia zijn te behandelen met antibiotica, maar in een later stadium kan al wel schade zijn ontstaan door de ontsteking. Daarom is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts met deze klachten. 

Waarmee kan ik een teek verwijderen? 

Het is belangrijk dat je een tekenverwijderaar gebruikt waarbij je de kop van de teek goed vast kunt pakken. Dit kan goed met een puntig pincet en of een andere tekenverwijderaar. De tekenpas is een handig formaat pasje dat je in je portemonnee kunt steken en zo altijd bij je hebt. 

Het is vooral belangrijk dat je de teek snel verwijdert. Zit de teek nog maar net in de huid (als hij nog klein en plat is en niet is volgezogen met bloed) en heb je voorlopig geen tekenverwijderaar voor handen? Dan kun je hem ook met de nagels uit de huid halen. Beter is het om een tekenverwijderaar mee te nemen als je het groen in gaat en de teek daarmee te verwijderen.